Boğaz ağrısı özünü boğazda yanma, ağrı və quruluq kimi göstərə bilən bir sağlamlıq problemi olmaqla cəmiyyətdə ən çox rast gəlinən şikayətlərdən biridir. Araşdırmalar göstərmişdir ki, hər il 13 milyona yaxın insan boğaz ağrısı şikayəti ilə səhiyyə müəssisələrinə müraciət edir. Boğaz ağrılarının əksəriyyəti infeksiyalar və ya quru hava kimi ətraf mühit amillərindən qaynaqlanır. Bu ağrılar xəstənin həyat səviyyəsini aşağı salsa da, əsasən öz-özünə sağalmağa meyillidir.
Boğaz Ağrısının Səbəbləri Nələrdir?
Yoluxucu xəstəliklərdən yaralanmalara qədər boğaz ağrısı bir çox şəkildə baş verə bilər. Halbuki, ağrıların 90%-i viruslardan qaynaqlanır. Soyuqdəymə, qrip, tüpürcəklə keçən xəstəlik olan monoükleoz, qızılca,suçiçəyi və parotit boğaz ağrısının əsas səbəbləridir. Qızılca, suçiçəyi və parotit daha çox uşaqlarda müşahidə edilir, lakin boğaz ağrısı bu xəstəliklərlə müşayiət olunur. Soyuqdəymə və qrip tez-tez boğaz ağrısı ilə özünü göstərir. Bakterial infeksiyalar da boğaz ağrısına səbəb ola bilər. Bakterial infeksiyaların səbəb olduğu boğaz ağrılarında boğazda ağ rəngli iltihab görünüşü müşahidə oluna bilər.
Hər hansı bir maddəyə qarşı allergiyanın olması zərərsiz olsa belə, o maddə ilə qarşılaşdıqdan sonra immunitet sisteminin həddindən artıq reaksiya verdiyi vəziyyətləri təsvir edir. Müxtəlif qida maddələrinə, bitkilərə, tozlar,a polenlərə və digər bitki maddələrinə qarşı allergiya yarana bilər. Bundan əlavə, immunitet sistemi polen, ot və ev heyvanları kimi allergiyalara reaksiya verdikcə burun axması, sulu gözlər, asqırma və boğazın qıcıqlanması kimi simptomlara səbəb olan kimyəvi maddələr buraxa bilər. Belə hallarda, burunda əmələ gələn artıq boğazın arxasına damlaya bilər.
Bu səbəblərdən bəziləri keçməyən və uzun müddət davam edən (xroniki) boğaz ağrısına səbəb ola bilər. Davamlı boğaz ağrısı bir qrup əsas yoluxucu xəstəlik də daxil olmaqla, bir çox səbəbə görə baş verə bilər. Allergiya, postnazal, damlama, ağızdan nəfəs alma kimi vəziyyətlərə əlavə olaraq, monoküleoz və gonoreya kimi yoluxucu xəstəliklər zamanı davamlı boğaz ağrısı meydana gələ bilər.
Boğaz Ağrısının Müalicə Üsulları Nələrdir?
Viral infeksiyaların səbəb olduğu boğaz ağrısı təxminən bir həftə sonra öz-özünə sağalacaq və tibbi yardım tələb etməyəcək. Bununla belə, uşaqlarda ağrı və qızdırma qarşısını almaq üçün ağrı kəsicilər və qızdırma salıcı dərmanlar istifadə edilə bilər. Uşaqlarda isə simptomları yüngülləşdirmək üçün xüsusi dozası olan dərmanlardan istifadə etmək lazımdır. Yetkinlərdə istifadə edilən dərmanlar uşaqlarda daha ciddi yan təsirlərə səbəb ola bilər. Boğaz ağrısı üçün aspirin tövsiyə edilmir. Çünki qaraciyər və beyində şişliklərə səbəb olan nadir, lakin həyati təhlükəsi olan Reye sindromu baş verə bilər.
Amma boğaz ağrısının səbəbi bakterial infeksiyalardan qaynaqlanırsa, müalicə üsulu olaraq antibiotiklər istifadə olunur. Antibiotiklər çox ciddi dərmanlardır və natamam müalicə orqanizmin bakteriyalara qarşı immuniteti zəiflədir. Bu səbəbdən, antibiotik istifadə edərkən boğaz ağrısı keçsə belə həkimin tövsiyə etdiyi antibiotik bitənə qədər istifadə edilməlidir. Boğaz ağrısı zamanı müalicədə bəzi bitki mənşəli üsullar da istifadə edilə bilər.
Adaçayı (şalyef) boğaz ağrısı zamanı ən çox içilən və faydalı olan bitki çaylarından biridir. Tərkibindəki maddələr sayəsində orqanizmin soyuqdəymə və qripə qarşı mübarizə aparmasına kömək edir və selikli qişanın nəmliyini saxlayır və bununla da boğaz quru qalır. Duzlu su qarqarası etməkdə olduqca faydalıdır.
Lakin boğaz ağrısının müalicəyə cavabı əsas səbəbdən asılı olaraq dəyişə bilir və bunun nəticəsinda ağrının sağalma müddəti dəyişə bilir. Həkimlərin məlumatı və tövsiyəsi daxilində tətbiq oluna bilən müxtəlif üsulların köməyi ilə boğaz ağrısı şikayətinin idarə olunmasına qatqı təmin edilə bilər.
