Bəzən ürəyi qidalandıran damarlarda və ya qapaqlarda, bəzən də ürəyin gözlənilməz yerində yaranan kiçik problem həyatınıza təsir edir, hətta bəzən onu müəyyən edir. Yaratdığı ağır nəticələrə görə, erkən diaqnozu çox vacib olan ürək xəstəlikləri arasında ən çox yayılmış ürək xəstəlikləri və müalicə üsullarını məqaləmizdə tapa biləcəksiniz.
Ürək xəstəlikləri anlayışı ürəkdə baş verən və ürəyə təsir edən hər hansı bir narahatlığı ifadə etmək üçün istifadə olunur. Ürək xəstəlikləri arasında qan damarı xəstəlikləri (məsələn, koronar arteriya xəstəliyi), ürək ritminin pozulması (aritmiya) və anadangəlmə ürək qüsurlarını saya bilərik. Biraz da təfərrüatlara varsaq, ürək xəstəliklərini ümumi olaraq, belə sadalaya bilərik:
- Anadangəlmə ürək xəstəliyi;
- Koronar arteriya xəstəliyi;
- Ürək ritminin pozulması ilə ortaya çıxan ürək xəstəlikləri;
- Dilate kardiomiopatiya (ürək mədəciklərinin genişlənməsi)
- Miokard infarktı (ürəyin əzələ qatında oksigen çatışmazlığı kimi müəyyən edilə bilər);
- Ürək çatışmazlığı.
Ürək Xəstəlikləri Əlamətləri Nələrdir?
Simptomları xəstəliyə görə dəyişən ürək xəstəlikləri kişi və qadınlarda fərqli əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Ancaq ümumi olaraq, ümumi sayıla bilən simptomlar var. Bu simptomlar davamlı olsa da, öz-özünə yaxşılaşmır. Kişilərdə və qadınlarda görülə bilən ürək xəstəliklərinin ən çox görülən əlamətlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- Sinə ağrısı;
- Sinə sıxlığı;
- Ürək döyüntüsü;
- Sinə təzyiqi və sinə içində narahatlıq;
- Ürək damarlarının sərtləşməsi və ya daralması nəticəsində ayaq və qollarda ağrı, uyuşma və ya zəiflik;
- Birdən nəfəs darlığının başlanğıcı;
- Boyun, çənə, boğaz, yuxarı qarın və ya arxa nahiyələrdə ağrılar;
- Başgicəllənmə və huş itirmə;
- Ürək yerindən çıxacaqmış kimi döyünür və ya hiss olunmayacq qədər yavaş döyünür;
- Qızdırma, quru və davamlı öskürək;
- Dəridə səgilər, ayaqların və göz ətrafının şişməsi.
Ürək xəstəlikləri xüsusilə qadınlara daha çox təsir edir. Qadınlarda daha çox rast gəlinən yüksək qan təzyiqi və revmatizm xəstəlikləri nəzarət altına alınmazsa, ürəyə zərər verir və ürək xəstəliklərini dəvət edir. Sinə ağrısı kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox hiss olunur. Ancaq qadınlarda sinə ağrısı, daha çox nəfəs darlığı və ya yorğunluq kimi hiss olunur. Bunlara əlavə olaraq, ürək xəstəliklərinə gəldikdə, qadınlara daha çox təsir edən digər simptomları aşağıdakı kimi sıralaya bilərik:
- Həddindən artıq yorğunluq hissi;
- Boyun, çənə və ya qol nahiyələrinə təsir edən ağrı;
- Ürəkbulanma halları.
Bu əlamət və simptomlar ilə ürək xəstəlikləri özünü biruzə verə bilir. Əgər sizdə də yuxarıdakı əlamətlər varsa, ən qısa zamanda həkimə müraciət etməyinizdə fayda vardır.
Ürək Xəstəliklərinin Yaranma Səbəbləri Nələrdir?
Ürək xəstəlikləri və onlardan qorunma yolları haqqında daha diqqətli davranmaq üçün ürək xəstəliklərinin səbəblərini bilmək və həyat tərzinizi buna uyğun nizamlamaq lazımdır. Ürək xəstəliklərinə səbəb olan bir çox səbəb var. Ürək xəstəliklərinə yol açan bu səbəbləri aşağıdakı kimi sadalaya bilərik:
- Siqaret çəkmək;
- Qida rasionunda hazır paket qidalara üstüklük vermək;
- Yaş irəliləməsi ilə bərabər oturaq və hərəkətsiz həyat tərzi;
- Artıq çəki və piylənmə;
- Yüksək qan təzyiqi və xolesterin nəzarət altına alınmaması.
Bu hallarda, zamanla ürək zədələnəcək və bu da ürək xəstəliklərinə yol açacaqdır. Bunlardan başqa, hamilə qadınlarda təzyiqin ani yüksəlməsi səbəb olan preeklampsi də ürək xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Ürək Xəstəliklərinin Müalicəsi Necə Olmalıdır?
Simptomlar kimi ürək xəstəliklərinin müalicə planı da xəstəliyə görə dəyişir. Məsələn, sözügedən xəstəlik ürək infeksiyasıdırsa, tətbiq olunacaq üsul antibiotik terapiyasıdır. Dərman terapiyası ürək xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilən ümumi müalicə üsullarından biri olsa da, ilk növbədə həyat tərzinin dəyişdirilməsi tövsiyə olunur. Xəstənin gündəlik iş rejimini dəyişdirərək ürək xəstəliklərini müalicə etmək məqsədi daşıyır. Bu mərhələdə az natrium və az yağlı qidaların istehlakına xüsusi diqqət yetirilməlidir. Çünki natrium və doymuş yağda yüksək olan qidalar damarların tıxanmasına səbəb ola bilər.
Bu tövsiyələrə əlavə olaraq, ürək sağlamlığını qorumaq üçün hər gün 30 dəqiqə idman etmək də tövsiyə olunur. Daimi idman sağlam ürək damarları və nizamlı ritm deməkdir. Ancaq müalicə prosesi çərçivəsində edilməli olan həyat tərzi dəyişiklikləri arasında siqareti tərgitmək və spirtli içki qəbul etmək də var. Əgər insanın tətbiq etdiyi həyat tərzi dəyişiklikləri kifayət etməzsə, ürək xəstəliyindən asılı olaraq dərman müalicəsi aktivləşdirilir. Ürək xəstəliyi dərman terapiyasına cavab vermirsə, cərrahi müalicə son çarə kimi istifadə olunur. Ediləcək cərrahi əməliyyatlar ürək xəstəliyinə və ürəyin zədələnməsinə görə dəyişir.
