Tərləmə bədənin temperaturunu idarə etmək üçün fizioloji funksiyasıdır. Həddindən artıq tərləmə (hiperhidroz) ətraf mühit şəraitindən və bədəninin temperaturun tənzimləməsindən asılı olmayaraq, həddindən artıq tərləmə vəziyyətidir. Hiperhidrozlu xəstələrin tərləməyə ehtiyacı yoxdur, hətta oturanda da əllərindən tər damlaya bilir. Narahatlıq dərmanı və ya tibbi vəziyyətə görə inkişaf edə bilər. Bölgəsəl həddindən artıq tərləmə xüsusilə qoltuqaltı, ovuz içi, ayaq altı və daha nadir hallarda baş və boyun nahiyəsində baş verən tərləmədir.
Həddindən artıq tərləmənin Səbəbi Nədir?
Həddindən artıq tərləmənin səbəbləri bir çox insanları maraqlandırır və bu xəstəlik əsasən, hormonal pozğunluqlardan qaynaqlanır. Ümumilikdə isə hiperhidrozun səbəblərini aşağıdakı kimi sadalaya bilərik:
- Hormonal
- Nevroloji
- Yoluxucu
- Ürək-damar xəstəlikləri
- Tənəffüs sistemi xəstəlikləri
- Dərman və s. səbəblərə görə baş verə bilər.
Həkim dermatoloq-kosmetoloq Kamalə Nəzərlinin qəbuluna yazılmaq üçün zəng edə və ya WhatsApp-a yaza bilərsiz.
Hiperhidroz xəstəliyinin səbəbləri arasında olan bu səbəblər həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb ola bilir. Bölgəsəl həddindən artıq tərləmə digər tərləmə xəstəliklərindən daha çox rast gəlinir. Dəqiq səbəbi bilinməsə də, xəstəliyin əsas səbəbi kimi sinir sisteminin uyğun olmayan reaksiyaları görülür. Bundan əlavə, yemək zamanı tərləmə Frey Sindromu adlanan bir vəziyyətdə görülür.
Həddindən Artıq Tərləmənin Əlamətləri Hansılardır?
Müəyyən bir səbəbə bağlı olmayan həddindən artıq tərləmə ilkin hiperhidroz adlanır. Həm kişilərdə, həm də qadınlarda bərabər şəkildə baş verir. Ortalama başlanğıc yaşı adətən təxminən 25 yaşdır, ancaq əllərdə və ayaqlarda tərləmə daha erkən başlaya bilər. Birincil regional hiperhidroz diaqnozunun qoyulması üçün ən az 6 ay davam edən regional və həddindən artıq tərləmə ilə yanaşı aşağıdakı simptomların olması da müşahidə edilir:
- Həftədə ən azı bir dəfə tərləmə atakları
- Tərləmə simmetrikdir
- Həyat səviyyəsinin pozulması
- 25 yaşdan əvvəl baş verməsi
- Ailə tarixinin olması
- Yuxu zamanı tərləmənin olması
Həddindən artıq tərləmə insanları çox narahat etdiyi üçün psixososial problemlərə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, göbələk infeksiyaları çox tərləyən bölgələrdə yayğındır.
Həddindən Artıq Tərləmə Nəticəsində Yaranan Fəsadlar və Diaqnostik Üsulları Hansılardır?
Həddindən artıq tərləmə olan bölgələrdə bakterial və göbələk infeksiyaları, ekzema və dəri səpgiləri, sosial və emosional problemlər ən çox rast gəlinən fəsadlardır. Diaqnostik üsul üçün xəstələrdən ətraflı anamnez almaq vacibdir və xüsusi bir səbəbə bağlı olduğu düşünülməyən birincil bölgəsəl hiperhidrozda əlavə testlər tələb olunmur, lakin ümumi hiperhidroz varsa, xəstənin təzyiqi və çəkisi yoxlanılır, ətraflı nevroloji müayinə və qan analizləri aparılır.
Həkim dermatoloq-kosmetoloq Kamalə Nəzərlinin qəbuluna yazılmaq üçün zəng edə və ya WhatsApp-a yaza bilərsiz.
Həddindən Artıq Tərləmənin Müalicə Üsulları Hansılardır?
Həddindən artıq tərləmə ümumi bədən tərləməsinə bənzəyirsə, bunun səbəbi araşdırılır və bu səbəbdən həddindən artıq tərləmə müalicəsi tətbiq edilir. Birincil bölgəsəl tərləmədə cərrahi əməliyyat və cərrahi müalicə olmadan müalicə variantları mövcuddur və cərrahi tətbiq olunmayan müalicə üsulunda yerli tətbiq olunan və ya ağızdan alınan dərmanlarla tərləmə azaldılır, bu müalicə üsulları arasında otoks və iontoforez istifadə edilir.
İontoforez müalicəsi xüsusilə əl tərləməsi üçün uyğundur və bu müalicədə xəstələr əllərini kran suyu və aralarında elektrodlar olan plastik qaba qoyurlar. İlkin mərhələdə müalicə 2-3 gün ərzində gündə 10 dəqiqə tətbiq olunur. Verilən elektrik enerjisi tədricən artır və botoks müalicəsi əl və ayaq tərləməsi ilə yanaşı, qoltuqaltı tərləmə üçün də tətbiq edilir. Botoks tətbiq etməzdən əvvəl tətbiq olunacaq nahiyədə tərləmə sahəsini təyin etmək üçün nişasta yod testi edilə bilər.
Müalicədən sonra tərləmə problemi 4 gündən 2 həftəyə qədər azalır və təsir müddəti təxminən 4 aydan 12 aya qədərdir. Xüsusilə qoltuq altından getməyən tərləmə vəziyyətlərindən qoltuqaltı sinirlərinə cərrahi müalicə tətbiq oluna bilər və ya qoltuq altındakı tər vəziləri cərrahi əməliyyatlarla çıxarıla bilər. Bu gün bu cərrahi üsullar endoskopik yolla da edilə bilər. Həddindən artıq tərləmənin müalicəsi üçün nəzərdə tutulan ərazidə tər vəzilərini məhv edən müasir cihazlar da var və bu cihazlarla uğurlu nəticələr əldə olunsa da, ödəm, qızartı və hissiyat itkisi və yan təsirlərin olması kimi oxşar problemlər də bildirilmişdir.
Həkim dermatoloq-kosmetoloq Kamalə Nəzərlinin qəbuluna yazılmaq üçün zəng edə və ya WhatsApp-a yaza bilərsiz.
