İnsan orqanizminin sağlam fəaliyyəti üçün mikroelementlərə ehtiyacı vardır. Minerallarda mikroelementlərin mühüm hissəsini təşkil edir. Sağlamlığımız üçün ən vacib minerallardan biri olan sink bədən tərəfindən istehsal olunmadığı üçün xaricdən alınması vacib olan bir molekuldur. İmmunitet sistemini gücləndirən və qoruyan sink böyümə və inkişaf mərhələlərində ən vacib elementlərdən biridir.
Bundan əlavə, sink orqanizmdə toxuma və orqanların fəaliyyətini təmin edən dəmir mineralından sonra ən vacib mikroelementdir. İmmunitet sistemində və metabolik fəaliyyətlərdə mühüm rol oynayan sinkin yetkin fərdlərdə 2 q olduğu təxmin edilir. Bunun 80%-dən çoxu sümük, əzələ, saç və dəridə olur. Güclü sinir sistemi və immunitet sistemi üçün orqanizmə kifayət qədər sink qəbulu təmin edilməlidir.
Sinkin Faydaları Nələrdir?
- Xroniki xəstəliklərin riskini azaldır.
- İmmunitet sistemini gücləndirir.
- Yaşla bağlı meydana gələ biləcək xəstəliklərin riskini azaldır.
- Yaraların sağalmasını sürətləndirir.
- Dəri problemlərinin qarşısını alır.
- Saç tökülməsinə qarşı mübarizə aparır.
- Xroniki yorğunluğun qarşısını alır.
- Alzheimer kimi xəstəliklərin qarşısının alınmasında təsirlidir. Bundan əlavə, sperma istehsalında rol oynayan testoteron hormonunda mühüm rol oyanır.
Hansı Qidalarda Sink Var?
Sink heyvan və bitki mənşəli olan qida məhsullarında olur. Məlumdur ki, heyvan mənşəli qidaların tərkibində sinkin olması və onun insan orqanizminə sorulması bitki mənşəli qidalardan yüksəkdir. Balanslaşdırılmış və nizamlı sağlam qidalanma ilə heyvan mənşəli sink və bitki mənşəli sink istehlakı bədən üçün kifayət edəcəkdir. Sink ilə zəngin olan qida məhsullarını isə aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- toyuq
- küncüt
- göbələk
- yumurta
- kartof
- balqabaq toxumu
- fıstıq, badam, qoz
- Mərcimək və paxlalılar
- qırmızı ət, dana və quzu əti
- yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, ispanaq, pazı və s.
Sink Çatışmazlığı Əlamətləri Nələrdir?
Yetkin insanlarda sink çatışmazlığı, xüsusən də immunitet sistemini zəiflətdiyi üçün həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərən problemlərə yol açır. Həmin problemləri aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- Təkrarlanan qrip
- Yaraların gec sağalması
- Saç tökülməsi
- Quru dəri
- Hamiləlikdə düşük
- Kişilərdə aşağı testosteron istehsalı
- Sonsuzluq və s.
Sink körpələr və 0-5 yaş arası uşaqların inkişafı üçün mühüm rol oynayır. Tez-tez infeksiyalar və zəif immunitet sistemi sink çatışmazlığının əlamətləri arasındadır. 0-2 yaşlı körpələrdə ishal ən çox diqqət çəkən simptomdur. Erkən yaşda sink çatışmazlığı idrak funksiyasının pozulmasına gətirib çıxarır. Davranış problemləri, böyümə geriliyi, dəri problemləri, yaraların gec sağalması, dad və qoxu qəbulunun pozulması ən çox görülən simptomlar arasındadır. Məktəb yaşlı uşaqlarda xroniki sağalmayan ayaq yaraları və təkrarlanan infeksiyalar baş verə bilər.
Sink Çatışmazlığı Zamanı Qida Əlavəsinə Ehtiyac Varmı?
Gündəlik sink ehtiyacı sağlam və balanslı qidalanma ilə qarşılanır. Bəzi xəstəliklərdən və pəhrizdən qaynaqlanan sink çatışmazlığı halında əlavələr yalnız həkimin tövsiyəsinə uyğun olaraq qəbul edilməlidir. Orqanizmdə sorulması baxımından sinkin ən yaxşı forması sink pikolinatdır. Sink çatışmazlığını müalicə etmək üçün və hamilə qadınlar üçün çox istifadə edilən bir formadır. Sink oksidi və sink sulfid orqanizm tərəfindən ən az sorulan formalardır. Bu formaların qəbulundan çəkinmək lazımdır. Çünki ürəkbulanma mədə və bağırsaqlarda qıcıqlanmaya səbəb ola bilər. Həkim tərəfindən qətiliklə diaqnoz qoyulan sink çatışmazlığı üçün sink ehtiva edən tamamlayıcı dəstək müalicəsi tətbiq edilməldir.
