Sağlam baş dərisində orta hesabla 100 min tük olur və böyüklər üçün yuyulma və daraqdan asılı olaraq, 100-150 tük tökülməsi normal sayılır. Saç tökülməsi; Hormonal və qida faktorları, kimyəvi maddələrə məruz qalma, genetik meyl, sistem xəstəlikləri, saç böyüməsi pozğunluqları, dərmanlar, psixoloji stress və baş dərisi xəstəliklərindən baş verə bilir. Sağlam bir insanda saç tökülməsi 2 aya qədər davam edə bilər. İldə 3 dəfə təkrarlanan saç tökülmə dövrü 2 ayı keçərsəç bəzi ciddi xəstəliklərin xəbərçisi ola bilər və mütəxəssis yardımı tələb edə bilər.
Hər bir saçın ömrü təxminən üçə bölünür. Böyümə fazası ən uzun mərhələdir, bu mərhələdə saçlar ayda orta hesabla 1 sm uzanır. Bu mərhələni tamamladıqdan sonra, saç daha sonra bir neçə həftə davam edən istirahət mərhələsinə keçr. Orta hesabla 2-3 həftə davam edən bu mərhələdən sonra, saç tökülmə mərhələsinə girəcək. Tökülmə fazasına daxil olan saçlar 2-4 ay ərzində saç kökü ilə əlaqəni itirir və tökülür. Bu müddətin sonunda saçlara heç bir şey edilməsə belə, saçlar öz-özünə töküləcək. Tökülən saçları əvəz etmək üçün saç kökündən sonra eni saçlar əmələ gəlir. Bu dövr ömür boyu davam edir və bu mərhələləri bilmək saç tökülməsində müalicənin niyə uzun sürdüyünü anlamaq baxımından vacibdir.
Saç Tökülməsi Niyə Yaranır?
Mövcud olan hər saç telinin bir həyat dövrü olmaqla, 4-6 il yaşayır sonra istirahət edir və tökülür. Saçların bu şəkildə tökülməsi son dərəcə təbii prosesdir və gündə 50-100 tel saç tökülməsi normal hesab olunur. Lakin bu saydan çox tökülərsə və duş qəbul edərkən tökülən saçların miqdarı artıbsa, bu vəziyyət ciddiyə alınmalıdır. Saç tökülməsinin müxtəlif səbəbləri ola bilər. Əhəmiyyətli olan bu səbəbi müəyyənləşdirmək və uyğun müalicəni tətbiq etmək lazımdır.
1.Genetik Faktorlar
Kişilərdə və qadınlarda saç tökülməsinin səbəbləri fərqlidir. Kişilərdə görülən saç tökülməsi ümumiyyətlə kişi tipli hormonlarla əlaqəlidir və həssas saç tökülməsidir, genetik və əhalinin 50%-dən çoxunda müşahidə olunur. Bu tip saç tökülməsi xroniki olur. Yaş irəlilədikcə keçəllik yaranır və nəticədə saç əkilməsi tələb oluna bilər. Erkən yaşda başlayan əlavə müalicələr, mezoterapiya və PRP müalicəsi tökülmə sürətini ləngidir.
Bu cür tökülmə qadınlarda da müşahidə olunur. Xüsusilə, ailə üzvlərindən birində keçəllik problemi olan insanlarda saç tökülmə riski var. Bu gün 16-18 yaş başlanğıcı ilə kişi tipi saç tökülməsi gənc qızlarda daha çox rast gəlinir. Bu vəziyyətin əvvəlki illərə nisbətən daha çox olmasının səbəbləri həddindən artıq stress, balanssız qidalanma, uzun müddət aclıq və hormonal problemlərdir. Kişilərdə olduğu kimi, müalicəyə əlavə olaraq hormonal müalicələr əlavə edilərək müvəffəqiyyət nisbətləri artırıla bilər.
2.Dəri Problemləri
Dəri və daxili xəstəliklər də saç tökülməsinə səbəb olur. Dəri ilə əlaqəli ən çox tökülmələr dəri xəstəlikləri baş dərisinə təsir etdikdə baş verir. Psoriasis, ekzema, sızanaq, həddindən artıq yağlı dəri, göbələk xəstəlikləri kimi xəstəliklərdə saç təsirlənir və tökülmə qaçınılmaz ola bilir. Bu tökülmələrin müalicəsi əsas dəri xəstəliyinin müalicəsi ilə mümkündür.
3.Yanlış Qidalanma
Qidalanma səbəbiylə saç tökülməsi başqa bir ümumi faktordur. Axı saç canlı orqandır və onun da qidalanması və qanla təmin edilməsi lazımdır. Müntəzəm və balanslaşdırılmış pəhriz tutmamaq, uzun müddət ac qalmaq və yüksək karbohidratlı qidalar qəbul etmək son nəticədə saçlara təsir edib tökülə bilər. Onun müalicəsi son dərəcə praktikdir və balanslaşdırılmış qidalanmaya başlamaq vacibdir.
4.Vitamin və Mineral Çatışmazlığı
Qidalanma problemi olmasa da, vitamin və mineralların çatışmazlığı saç tökülməsinin başqa bir səbəbi qanda saç üçün lazım olan səbəbdir. B12, vitamin D, fol turşusu, biotin, sink, dəmir kimi vitamin və minerallar azdırsa, saçlar qidalana bilmir və tökülür. Dəmir çatışmazlığı olmadıqda belə, dəmir əlavəsi saç tökülməsini azaldır.
Saç Tökülməsinin Müalicəsi Necə Olmalıdır?
Saç tökülməsinin müalicəsində ilk növbədə diaqnoz düzgün qoyulmalıdır. İlk növbədə saç tökülməsinin səbəbləri və saç tökülməsinin növünü öyrənmək lazımdır. Dermatoloq müayinəsi ilə saç tökülməsinə səbəb olan faktorlar müəyyən edilir və uyğun müalicə tətbiq olunur. Saç tökülməsi ilə üzləşən insanlar saç dərisinə zərər verə biləcək saç baxım məhsullarından uzaq durmalıdırlar. Proteinlə zəngin düzgün qidalanma son dərəcə vacibdir. Əgər tökülmə vitamin çatışmazlığı səbəbindən baş veribsə, çatişmayan vitamin qəbuluna başlanılmalıdır. Başqa bir xəstəlik səbəbi ilə saş tökülməsi halında ilk növbədə xəstəliyin müalicəsi üçün bir yol qət edilməlidir.
Lakin saç tökülməsi heç də həmişə ciddi xəstəliklərlə əlaqədar olmaya bilir. Bu tip saç tökülməsi isə ən çox qadınlarda müşahidə olunur və adətən fəsil dəyişkənliyi zamanı baş verə bilir. Bu zaman siz ev şəraitində təbii vasitələr ilə maska hazırlayaraq, saçlarınızın tökülməsinin qarşısını ala bilərsiniz. Bunun üçün sizə sadəcə aşağıda təqdim olunan məhsullar lazım olacaqdır:
- 1 yumurta sarısı
- 1 yemək qaşığı bal
- 2 yemək qaşığı təbii zeytun yağı
Qeyd olunan məhsulları bi qabda yaxşıca qarışdırdıqdan sonra, maskanı saç diblərinizə masaj edərək tətbiq edin. 2-4 saat gözlədikdən sonra saçlarınız ilıq su ilə yuyun. Bu maskanı 1 ay həfətədə iki dəfə olmaqla istifadə edə bilərsininiz. Yumurta sarısının tərkibində olan protein sayəsində saç dibləriniz möhkəmlənəcəkdir. Zeytun yağının təkibində olan E vitamini tökülmənin qarşısını alacaq və bal ilə isə saçlarınız nəmlənəcəkdir.
Beləliklə, sağlamlığınıza və bədənizə müntəzəm şəkildə diqqət yetirsəniz və lazım olan müalicəni tətbiq etdiyiniz halda, ümidvarıq sizin narahat edən saç tökülməsi probleminiz aradan qalxacaqdır.
