Dizin Fiziki Quruluşu
Diz iki sümük və üç bağdan ibarət bir quruluşdur. Diz ağrıları bir çox səbəbə görə yarana bilər, bu ağrılar bəzən yüngül və keçici olsa da, çox vaxt sıx və uzun müddətli ola bilər və müəyyən xəstəliklər səbəbiylə dizdə şiddətli ağrılar meydana gələ bilsə də, diz gərginliyi kimi hərəkətlər nəticəsində sıx ağrılar meydana gələ bilər. Diz ağrılarını azaltmaq və yaralanmaların qarşısını almaq üçün insanların edə biləcəyi şeylər olsa da, daha dəqiq və uzunmüddətli həllər üçün mütəxəssis həkimə müraciət edilməli və uyğun müalicə tətbiq edilməlidir.
Diz Ağrısı Nədir?
Diz ağrısı diz strukturunda olan bağların və ya qığırdaqlardan birinin qopması nəticəsində yaranan zədə və ya müxtəlif iltihablar kimi tibbi vəziyyətlərdən qaynaqlanan ağrıdır. Yaşdan asılı olmayaraq diz ağrıları, hər kəsdə başa verə bilən ümumi bir vəziyyətdir.
Suallaranızı bir başa Fəzail Həkim-ə yaza bilərsiz.
Diz Ağrısı Səbəbləri
Bir çox vəziyyətlərdən qaynaqlana bilər, əgər ağrı hər iki dizdə olarsa, buna adətən kalsifikasiyadan qaynaqlanan ağrı demək olar. Ağrı yalnız bir dizdə olarsa, müxtəlif səbəblər və diz ağrısının hər bir səbəbi üçün ağrının yeri və intensivliyi dəyişir.
Diz Zədələri
Müvafiq olaraq, diz yaralanmaları diz əzələlərini əhatə edən bağlara, tendonlara və ya maye ilə dolu kisələrə və oynağı meydana gətirən sümük, qığırdaq və ya bağlara təsir göstərə bilər. Daha çox görülən diz yaralanmalarına ön çarpaz bağ yırtığı və ya ACL yırtığı daxildir. Anterior çarpaz bağ zədəsi və ya baldır sümüyünü bud sümüyünü birləşdirən dörd bağdan biri olan ACL zədəsi, istiqamətin qəfil dəyişməsini tələb edən basketbol, futbol və ya digər oxşar idman növləri ilə məşğul olan şəxslərdə xüsusilə yayğındır.
Diz sümükləri, o cümlədən patella, xüsusilə avtomobil qəzalarında və ya yıxılmalarda qırıla və ya çatlaya bilər. Ancaq osteoporoz səbəbiylə sümükləri zəifləmiş şəxslər bəzən sadəcə səhv addım ataraq dizlərini qıra bilirlər. Xüsusilə ağırlıq dizdə olarkən diz birdən əyilərsə, menisküsün yırtılması baş verə bilər.
Suallaranızı bir başa Fəzail Həkim-ə yaza bilərsiz.
Bursit
Əksər oynaq bölgələrində və ya sümüklərin yuxarı hissəsində tendon, əzələ, sümük və ya dəri üçün yastıq kimi xidmət edən bursa adlı kiçik hissələr var və bursa kisələri yoluxduqda, heç bir hərəkət edilməsə belə ağrıya səbəb ola bilər. Bu kisələrin iltihabına bursit deyilir və bursitin simptomları arasında əlaqəli bölgədə ağrı, qızartı başlanğıcı; şişkinlik, həssaslıq və temperaturun artması. Daha çox omba, çiyin və dirsək sümüklərində meydana gəlsə də, dizləri də təsir edən bu xəstəlikdə infeksiyanın meydana gəlməsi bir müddət çəkir. Ancaq əksinə, bəzi fərqli vəziyyətlərdə ani infeksiya və simptomlar meydana gələ bilər.
Osteatrit
Xalq arasında kalsifikasiya olaraq da bilinən osteartrit xüsusilə yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir. Diz qığırdaq toxumasının və diz oynaq hissəsinin bir çox səbəblərdən zədələnməsi və zəifləməsi nəticəsində kalsifikasiya meydana gəlir. Əgər həkimə müraciət edilmirsə və ya əhənglənmə üçün müalicə tətbiq edilmirsə, dizin bu zədələnməsi böyüyür və irəliləyir. Ağrı əvvəlcə yavaş-yavaş hiss olunur, lakin qığırdaq toxumasının zədələnməsi artdıqca ağrı sürətlə artmağa davam edir.
Bəzən qəfil ağrı hücumları da müşahidə olunur. Əgər insan uzun müddət hərəkət etməzsə, dizdəki şişlik böyüyür və ağrılar getdikcə artır. Xəstələr tez-tez dizdəki ağrıları, oynaqlarında gücün olmaması ilə dizdə ağrı hissi kimi təsvir edirlər. Dizdə kalsifikasiya olan insanlar; Gəzərkən, pilləkənləri qalxdıqca və çömbəlmə kimi hərəkətlər edərkən ağrının daha da artmasına səbəb olurlar. Diz kalsifikasiyası üçün ilk olaraq bəzi məşqlər, fiziki müalicə tətbiqləri və iynə kimi müalicələr tətbiq edilir. Bu müalicələrin nəticə vermədiyi kalsifikasiya halları üçün protez cərrahiyyə müalicəsi seçilir. Əhənglənmə diz oynağının yalnız bir bölgəsində olarsa qismən diz dəyişdirmə əməliyyatı, əhənglənmə diz oynağına yayılarsa tam diz dəyişdirmə əməliyyatı edilir.
