1. Çoxlu sayda Mutasiyaya malikdir!

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) yeni virus variantını “Omicron”-nu həyəcanverici variant kimi müəyyən etmişdir. Omicron haqqında ilk dəfə 24 noyabr 2021-ci ildə Cənubi Afrikada məlumat verildiyi açıqlandı. Çox yüksək risk təşkil edən Omicron variantının qlobal miqyasda yayılma potensialının yüksək olduğu və Covid-19 hadisəsi artımının ağır təsirlərinin bəzi bölgələrdə müşahidə oluna biləcəyi açıqlanıb. Omicron-da həyəcanverici dərəcədə çox sayda mutasiya və bu varianta təkrara yoluxma riskinin artması aşkar edilmişdir.

ÜST-nin brifinq mətnində üzv ölkələr peyvənd proqramlarını sürətləndirməyə çağırılıb. Çağırışda xüsusilə yüksək riskli bölgələrdə peyvənd nisbətlərinin artırılmasının vacibliyi vurğulanıb. Bundan əlavə, mətndə deyilir: “Omicron da daxil olmaqla, dövriyyədə olan SARS-CoV-2 variantlarını daha yaxşı başa düşmək üçün nəzarət səyləri genişləndirilməli və imkanlar mövcud olduqda, Omicron-un xüsusiyyətlərini anlamaq üçün sahə tədqiqatları və laboratoriya qiymətləndirilmələri aparılmalıdır.”

Bundan əlavə, son həftələrdə B.1.1.529 variantının aşkarlanması ilə üst-üstə düşərək infeksiyaların kəskin şəkildə artdığı müşahidə edilib. İlk məlum təsdiqlənmiş yeni virus infeksiyası 9 noyabr 2021-ci ildə toplanmış nümunədə aşkar edilmişdir. Tədqiqatlar göstərir ki, Omicron digər narahatlıq doğuran variantlarla müqayisədə, infeksiya riskini artırır. Bu variantın Cənubi Afrikanın demək olar ki, bütün şəhərlərində halların sayını artırdığı da müəyyən edilib. Hazırda istifadə olunan SARS-CoV-2 PCR test üsulu da bu variantı aşkar edə bilər.

2. Maska Məsafə Gigiyena Vacibdir!

Bu tədbirlər Omicron-dan qaçmaq üçün sübut edilmiş ictimai, sağlamlıq və sosial tədbirlər də daxil olmaqla, COVİD-19 risklərini azaltmaq üçün davam etməlidir:

• Maska taxmaq,
• Şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək,
• Fiziki məsafə qaydalarına riayət etmək,
• İnsanların çox olduğu yerlərdən qaçınmaq,
• Peyvənd olunmaq (Covid-19-un digər variantlarına qarşı təsirli olan mövcud peyvəndlər də, yeni virus növü ilə mübarizədə vacibdir.)

Cəmiyyətdə yayılan SARS-CoV-2 variantlarını daha yaxşı başa düşmək üçün nəzarəti (məlumatların toplanması və təhlili) və ardıcıllıq tədqiqatlarının davam etdirilməsi də arzu edilir.

3. Yoluxuculuq Gücü Daha Da Artdı!

Zülallar yeni növ koronovirusun hüceyrələrimizə daxil olması üçün əsas rol oynayır. Zülal proqnozlarında virusun mutasiyalarının sayı artdıqca, peyvəndlərin effektivliyini itirmə riski günü-gündən artır. Mutasiyaya uğramış virusa görə, xəstəliyin yoluxucu gücü artır və ağır mənzərə yaranır. Delta variantında hüceyrələrlə təmasda olan kirpi hissəsində 2 mutasiya olduğu halda, Omicronda mutasiyaların sayı 10-dur. Xəstəliyin simtomlarına gəlincə, Omicron variantının ortaya çıxması ilə bəzi dəyişiklər müşahidə edildi. Yeni variant üzərində aparılan araşdırmalar bu ştammın digər variantlardan çox fərqli olduğunu ortaya qoymuşdur. Bundan başqa;

• Variant ilk dəfə görülən xəstələrdə dad və qoxu hisslərinin itmədiyi müşahidə edilmişdir.
• Bəzi xəstələr əzələ ağrısı, yorğunluq, yüksək hərarət və yüngül öskürək kimi simptomlar olduğunu bildirdilər.
• İndiyə qədər Omicron olan insanlar Delta variantından fərqli olaraq, oksigen səviyyələrində ciddi bir azalma görmədlilər.
• Omicron variantında bu günə qədər əksər hallar virusun daha yüngül simptomlarını yaşayan gənc yetkinlər kimi bildirilmişdir.

4. Azərbaycanda Omicron Ştammı Aşkar Edilməmişdir!

Bu gün Omicron variantı ilə bağlı bütün dünyada ciddi bir narahatlıq olmasına baxmayaraq və Cənubi Afrika və bəzi Avropa ölkələrində indiyədək aşkarlanmış və ya şübhəli hallara rast gəlinsə də, Azərbaycanda omicron ştammı aşkar edilməmişdir. Türkiyə, Böyük Britaniya, Avstraliya, Kanada və ABŞ da daxil olmaqla, bir çox ölkələr Cənubi Afrikadan və qonşu ərazilərdən səyahətləri qadağan edib və ya məhdudlaşdırılıb.

5. Xəstələrə Karantin Tövsiyələri!

• Bütün xəstəliklərdə olduğu kimi, virus xəstəliklərində də düzgün və balanslı qidalanma vacibdir.
• Vitamin və minerallarla zəngin qidaların qəbulu immunitet sisteminin güclənməsinə töhfə verəcəkdir.
• Vitamin C, sink və vitamin D mütəxəssis həkimlərin məsləhəti ilə uyğun miqdarda qəbul edilməlidir.
• Koronovirus prosesində əhəmiyyətli olduğu sübut edilən su gün ərzində orqanizm ehtiyac duyduğu miqdarda istehlak edilməlidir.
• Xəstələr istirahət etməli və xəstəlik prosesində adekvat, nizamlı və keyfiyyətli yuxu çox vacibdir. Xəstə narahatlıq və stressdən uzaq durmalı və bunun üçün tədbir görməlidir.
• Əgər xəstəyə mütəxəssis həkimlər tərəfindən dərman verilibsə, dərmanlar fasiləsiz qəbul edilməlidir. Xəstələr vəziyyətlərində baş verən hər hansı bir dəyişiklik barədə dərhal həkimlərinə məlumat verməlidirlər.

The post Omicron Nədir? Omicron Ştammı Haqqında Maraq Edilənlər! appeared first on HAYMORİT.

Ancaq uzun müddətli və çox ağır olmayan şikayətlər varsa, buna “xroniki faringit” deyilir. Faringitin bu növündə isə simptomlar daha yüngül olsa da, lakin davamlıdır. Boğazda quruluq, sancma, yanma və yad cisim hissi, udmada yüngül çətinlik kimi şikayətlər müşahidə olunur. Xroniki faringitdə yoluxucu amillər rol oynasa da, adətən bu amillər arasında spirt və siqaret istifadəsi, quru və çirkli hava kimi faktorlar da rol oynayır.

Faringitin Əlamətləri Nələrdir?

Faringitin inkubasiya müddəti adətən 2-5 gündür. Xəstəliyi müşayiət edən simptomlar faringitə səbəb olan vəziyyətdən asılı olaraq dəyişsə də, xəstəliyin əlamətlərini ümumiyyətlə aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Boğazda yanğı, qıcıqlanma və qaşınma hissi;
• Udqunma zamanı çətinlik və ağrı;
• Burun axması və davamlı quru öskürək;
• Baş ağrısı və yorğunluq hissi;
• Bədəndə ağrılar və hərarət;
• Ağızda qeyri-adi dad;
• Ümumi pozğunluq və iştahsızlıq və s.

Əlamətlər ilə xəstəlik özünü biruzə verə bilir. Əgər sizdə də yuxarıdakı əlamətlər varsa, ən qısa zamanda həkimə müraciət etməyinizdə fayda vardır.

Faringitin Yaranma Səbəbləri Nədir?

Faringitin yaranma səbəbləri müxtəlif olsa da, təxminən 90% nisbətində xəstəlik bakterial, göbələk, ətraf mühit və şəxsi faktorlar səbəbi ilə yaranır. Virus və bakteriyalar faringitin yaranmasının ən çox yayılmış səbəbidir. Virus faringiti udlağın iltihabi proseslərinin təxminən 70%-ni təşkil edir. Bundan əlavə isə, faringitə ən çox soyuqdəymə, qrip və ya mononükleoz kimi viral infeksiyalar da səbəb olur.

Bəzi hallarda isə faringitin yaranma səbəblərinə allergiya, travma (cərrahi müdaxilə zamanı və ya udlağa yad cisim düşdükdə) və yaxud zədələyici amillərin (şüalanma, buxar və ya qaynar maye) təsiri aid ola bilir. İmmun sisteminin pozulması, ağır xroniki xəstəliklə,r çirkli hava, siqaret və spirtli içkilərin istifadəsi də faringitin yaranma ehtimalını artırır.

Faringitin Müalicəsi Necə Olmalıdır?

Kəskin faringitdə infeksiya iştirak etdiyi üçün infeskiya müalicəsi vacibdir. Bundan əlavə, ağrıkəsicilər, qızdırma salan dərmanla,r öskürək və ağız qarqaraları istifadə edilə bilər. Lakin, xroniki faringitin müalicəsi çox çətindir. Faringitin bu növündə xəstəlik çox vaxt tamamilə aradan qaldırılmır. Müalicə zamanı xəstəliyə səbəb olan amilləri (allergiya, sümük əyriliyi və s.) aradan qaldırmaq vacibdir. Bakterial faringitdə xəstəyə burun spreyi, antibiotiklər və s. verilərkən bunlarla yanaşı, xəstələrə aşağıdakı tövsiyələr də verilir:

• Gün ərzində çox su içmək;
• İstirahət edilməsi;
• İlıq duzlu su ilə qarqara etmək;
• Ağrıları aradan qaldırmaq üçün isti mayelər içmək;
• Boğaz quruluğu üçün buxarlandırıcıların tətbiq edilməsi və s.

Həmçinin, mütəxəssislər tərəfindən tövsiyə olunan boğaz spreylərindən istifadə etməkdə xəstəliyin müalicəsində faydalı olacaqdır. Bundan əlavə, faringitin müalicəsində təbii üsullardan da faydalanmaq mümkündür. Xalq təbabətində geniş istifadə olunan adaçayı, sarımsaq və nanə xəstələrin köməyinə çatacaqdır.

Adaçayı farıngitin səbəb olduğu boğaz iltihabına çox yaxşı təsir edir. Limon suyu və dəmlənmiş adaçayı ilə qarqara da faringitə yaxşı təsir göstərir. Sarımsaq antiseptik xüsusiyyətlərə malik olduğundan dolayı, bakterial infeksiyaya kömək edə bilər və faringitin səbəb olduğu boğaz ağrısını aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Buna görə də, sarımsağı boğaz ağrısı üçün istifadə etməyin ən yaxşı yolu onu çiy çeynəmək və ya udmaq lazımdır. Nanə bir çox xəstəliyə faydası olmaqla yanaşı, faringitə də yaxşı təsir edir. Nanə boğaz ağrısını sakitləşdirə və quru öskürəyi aradan qaldıra bilər. Bu zaman nanəni dəmləyib çay şəklində içmək olduqca faydalı olacaqdır.

The post Faringit və Onun Əlamətləri Nələrdir? Faringitin Müalicəsi Necə Olmalıdır? appeared first on HAYMORİT.

Boğaz Ağrısının Səbəbləri Nələrdir?

Yoluxucu xəstəliklərdən yaralanmalara qədər boğaz ağrısı bir çox şəkildə baş verə bilər. Halbuki, ağrıların 90%-i viruslardan qaynaqlanır. Soyuqdəymə, qrip, tüpürcəklə keçən xəstəlik olan monoükleoz, qızılca,suçiçəyi və parotit boğaz ağrısının əsas səbəbləridir. Qızılca, suçiçəyi və parotit daha çox uşaqlarda müşahidə edilir, lakin boğaz ağrısı bu xəstəliklərlə müşayiət olunur. Soyuqdəymə və qrip tez-tez boğaz ağrısı ilə özünü göstərir. Bakterial infeksiyalar da boğaz ağrısına səbəb ola bilər. Bakterial infeksiyaların səbəb olduğu boğaz ağrılarında boğazda ağ rəngli iltihab görünüşü müşahidə oluna bilər.

Hər hansı bir maddəyə qarşı allergiyanın olması zərərsiz olsa belə, o maddə ilə qarşılaşdıqdan sonra immunitet sisteminin həddindən artıq reaksiya verdiyi vəziyyətləri təsvir edir. Müxtəlif qida maddələrinə, bitkilərə, tozlar,a polenlərə və digər bitki maddələrinə qarşı allergiya yarana bilər. Bundan əlavə, immunitet sistemi polen, ot və ev heyvanları kimi allergiyalara reaksiya verdikcə burun axması, sulu gözlər, asqırma və boğazın qıcıqlanması kimi simptomlara səbəb olan kimyəvi maddələr buraxa bilər. Belə hallarda, burunda əmələ gələn artıq boğazın arxasına damlaya bilər.

Bu səbəblərdən bəziləri keçməyən və uzun müddət davam edən (xroniki) boğaz ağrısına səbəb ola bilər. Davamlı boğaz ağrısı bir qrup əsas yoluxucu xəstəlik də daxil olmaqla, bir çox səbəbə görə baş verə bilər. Allergiya, postnazal, damlama, ağızdan nəfəs alma kimi vəziyyətlərə əlavə olaraq, monoküleoz və gonoreya kimi yoluxucu xəstəliklər zamanı davamlı boğaz ağrısı meydana gələ bilər.

Boğaz Ağrısının Müalicə Üsulları Nələrdir?

Viral infeksiyaların səbəb olduğu boğaz ağrısı təxminən bir həftə sonra öz-özünə sağalacaq və tibbi yardım tələb etməyəcək. Bununla belə, uşaqlarda ağrı və qızdırma qarşısını almaq üçün ağrı kəsicilər və qızdırma salıcı dərmanlar istifadə edilə bilər. Uşaqlarda isə simptomları yüngülləşdirmək üçün xüsusi dozası olan dərmanlardan istifadə etmək lazımdır. Yetkinlərdə istifadə edilən dərmanlar uşaqlarda daha ciddi yan təsirlərə səbəb ola bilər. Boğaz ağrısı üçün aspirin tövsiyə edilmir. Çünki qaraciyər və beyində şişliklərə səbəb olan nadir, lakin həyati təhlükəsi olan Reye sindromu baş verə bilər.

Amma boğaz ağrısının səbəbi bakterial infeksiyalardan qaynaqlanırsa, müalicə üsulu olaraq antibiotiklər istifadə olunur. Antibiotiklər çox ciddi dərmanlardır və natamam müalicə orqanizmin bakteriyalara qarşı immuniteti zəiflədir. Bu səbəbdən, antibiotik istifadə edərkən boğaz ağrısı keçsə belə həkimin tövsiyə etdiyi antibiotik bitənə qədər istifadə edilməlidir. Boğaz ağrısı zamanı müalicədə bəzi bitki mənşəli üsullar da istifadə edilə bilər.

Adaçayı (şalyef) boğaz ağrısı zamanı ən çox içilən və faydalı olan bitki çaylarından biridir. Tərkibindəki maddələr sayəsində orqanizmin soyuqdəymə və qripə qarşı mübarizə aparmasına kömək edir və selikli qişanın nəmliyini saxlayır və bununla da boğaz quru qalır. Duzlu su qarqarası etməkdə olduqca faydalıdır.

Lakin boğaz ağrısının müalicəyə cavabı əsas səbəbdən asılı olaraq dəyişə bilir və bunun nəticəsinda ağrının sağalma müddəti dəyişə bilir. Həkimlərin məlumatı və tövsiyəsi daxilində tətbiq oluna bilən müxtəlif üsulların köməyi ilə boğaz ağrısı şikayətinin idarə olunmasına qatqı təmin edilə bilər.

The post Boğaz Ağrısının Səbəbləri və Müalicə Üsulları Nələrdir? appeared first on HAYMORİT.