Xəstəliyin diaqnozu olduqca vacibdir, çünki diabet diaqnozu qoyulan fərdlərin təxminən 20%-ində orqan zədələnməsi və görmə pozğunluğu və infarkt kimi problemlər yaşanır. Əvvəlcədən bilmək və lazımi tədbirlərini görmək xəstələrin vaxtına xeyli qənaət edir. Gizli diabetdə ortadakı mənfi amillər aradan qaldırılarsa pozuntular da aradan qaldıra bilər. Pre-diabetin aşkar edildiyi hallarda, həyat tərzində və müalicədə düzgün dəyişikliklərlə xəstəliyin inkişafının qarşısı alına bilər.

Gizli Şəkər Əlamətləri Nələrdir?

Pre-diabet diaqnozu aclıq və toxluq qan testlərinə baxılaraq qoyulsa da, xəstəni buna sövq edəcək əlamətlər vardır. İnsanda çox tez-tez ac olmaq və aclığa dözümsüzlük kimi bir çox əlamətlər özünü göstərir. Bir növ diabet xəstəsi namizədi olduqları üçün verdikləri simptomlar da diabet əlamətləridir. Ümumi olaraq isə gizli diabetin əlamətlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Bədən çəkisinin artması və piylənmə
• Tez-tez aclıq və çox yemək ehtiyacı
• Yüksək qan təzyiqi
• Ani qəzəb və əsəb krizləri
• Artan xolesterol
• Zəiflik və yorğunluq
• Diqqəti cəmləmədə çətinlik
• Susuzluq və quru ağız hissi
• Bulanıq görmə
• Yuxu problemləri
• Dərinin qaralması və rənginin dəyişməsi və s. əlamətlər ilə xəstəlik özünü biruzə verir.

Gizli diabetin ən əhəmiyyətli əlamətlərindən biri zəiflik və yuxululuqdur. Xəstəliyin əlamətlərinin də görünən ölçüsü var. Baş, boyun və sinə nahiyəsində tərləmə və qəfil qəzəblənmələr də xarakterikdir. Bu müddətdə anormal çəki artımı gündəmə gələ bilər. Bu simptomlar xəstələrin müxtəlif xüsusiyyətlərinə görə də dəyişə bilər. Əgər sizdə də bu əlamətlər varsa, səhiyyə müəssisələrinə müraciət edərək mütəxəssis həkimlərdən kömək istəməyiniz tövsiyə olunur.

Gizli Şəkərin Səbəbləri Nələrdir?

Müəyyən risk faktorları olan insanlarda gizli şəkər əmələ gəlmə ehtimalı daha yüksəkdir. Bu baxımdan, gizli şəkərə səbəb ola biləcək amilləri aşağıdakı kimi ümumiləşdirmək olar:

• Artıq çəki və piylənmə
• Qeyri-aktiv (oturaq) həyat tərzi
• Yüksək qan təzyiqi
• Yüksək qan xolesterolu
• Birinci dərəcəli ailə üzvlərində 2-ci tip diabet diaqnozunun olması
• Doğuş çəkisi 4000 qramdan çox olan körpənin doğulması və s. hallar gizli şəkərin yaranmasına səbəb olur.

Gizli Şəkəri Necə Müalicə Etmək Olar?

Pre-diabet diaqnozu qoyulan hallarda diabetin inkişafının qarşısını almaq üçün dərhal lazımi tədbirlər görülməlidir. Xəstəliyin müalicəsində əsas məqsəd insulinin normal fəaliyyətini bərpa etməkdir. Bunun üçün ilk addım insulin müqavimətinə səbəb olan amilləri aradan qaldırmaqdır. Bu nöqtədə edilə bilər:

• Sağlam və balanslı qidalanmalı və karbohidratlı qidalardan qaçınmaq lazımdır. Xəstəyə xas qidalanma proqramları dietoloqun nəzarəti altında formalaşdırılmalıdır.
• Mütəmadi olaraq məşq etməyə diqqət yetirilməlidir.
• Bədənin ideal çəkidə olması təmin edilməlidir. Bədən kütlə indeksi 18-25 aralığında olmalıdır.
• Siqaret və spirt istehlakından çəkinmək lazımdır.

Bu tədbirlərin kifayət etmədiyi hallarda, həkimin qiymətləndirməsi ilə birlikdə xəstəyə oral diabetik dərmanlar da verilə bilər. Qan analizi nəticəsində gizli şəkəri aşkarlanan fərd vaxt itirmədən həkimə müraciət etməlidir. Şəkərli diabet mütərəqqi bir proses olduğundan, ilkin risk faktorlarından xəbərdar olmalı, risk altında olan şəxslər daha tez-tez yoxlanılmalıdır.

The post Gizli Şəkər Əlamətləri Nələrdir? Gizli Şəkərin Müalicəsində Nə Edilməlidir? appeared first on HAYMORİT.

Xalq arasında ümumiyyətlə, şəkərli diabet adı verilən şəkər xəstəliyi qanda qlükoza (şəkər) səviyyəsinin normadan artıq artması və buna uyğun olaraq sidikdə şəkərin olmasıdır ki, normalda şəkərin olmamalıdır. Müxtəlif variantları olan şəkərli diabet ölkəmizdə və dünyada ən çox yayılmış xəstəliklər sırasındadır. Beynəlxalq Diabet Federasiyasının təqdim etdiyi statistik məlumatlara görə, hər 11 yaşlı adamdan birində şəkərli diabet olsada, hər 6 saniyədə 1 nəfər şəkərli diabetlə bağlı problemlərdən dünyasını dəyişir.

Diabetin Əlamətləri Nələrdir?

Şəkərli diabet xəstəliyi fərdlərdə üç əsas əlamətlə özünü göstərir. Bunlar normaldan çox yemək və toxluq hissi, tez-tez sidiyə getmə, ağızda quruluq və şirinlik və buna görə də həddindən artıq içmək istəyi kimi sıralana bilər. Bundan əlavə, insanlarda görülə bilən diabetin digər əlamətlərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Zəiflik və yorğunluq hissi;
• Sürətli və qeyri-iradi çəki itkisi;
• Bulanıq görmə;
• Ayaqlarda uyuşma şəklində narahatlıq;
• Yaraların adi haldan daha yavaş sağalması;
• Dərinin quruluğu və qaşınması;
• Ağızda asetona bənzər qoxu əmələ gəlir.

Diabetin Səbəbləri Nələrdir?

Diabetin səbəbləri ilə bağlı çoxlu araşdırmalar nəticəsində belə qənaətə gəlinib ki, diabetdə genetik və ətraf mühitlə bağlı səbəblər rol oynayır. Əsasən 1-ci tip və 2-ci diabet kimi, iki növü olan şəkərli diabetdə xəstəliyə səbəb olan amillər bu tiplərə görə fərqlənir. 1-ci tip şəkərli diabetin yaranmasında genetik faktorlar rol oynasa da, qanda şəkərin tənzimlənməsində iştirak edən insulin hormonunu istehsal edən mədəaltı vəzi orqanını zədələyən viruslar və orqanizmin müdafiə sisteminin fəaliyyətindəki nasazlıqlar bu amillərdəndir. Bundan əlavə, diabetin daha çox yayılmış növü olan Tip 2 diabetin səbəbləri aşağıdakı kimi ifadə edilə bilər:

• Piylənmə (artıq çəki)
• Valideynlərdə şəkərli diabetin olması
• İrəli yaş
• Oturaq həyat tərzi
• Stress

Diabet Diaqnozu Necə Qoyulur?

Diabet diaqnozunda istifadə edilən ən əsas iki test qan şəkərinin ölçülməsi və şəkər yükləmə testi olaraq da, bilinən Oral Qlükoza Tolerantlıq Testidir (OGTT). Sağlam insanlarda oruc tutarkən qan şəkərinin səviyyəsi orta hesabla 70-100 mq/Dl arasında dəyişir. 126 mq/Dl-dən çox acqarına qan qlükoza səviyyəsi diabet diaqnozu üçün kifayətdir. Bu dəyər 100-126 mq/Dl arasında olarsa, OGTT-nin şəxsə tətbiqi ilə postprandial qan şəkəri araşdırılır. Yeməkdən 2 saat sonra qan şəkərinin ölçülməsi nəticəsində qanda qlükoza səviyyəsinin 200 mq/Dl-dən yuxarı olması şəkərli diabetin 140-199 mq/Dl aralığında olması isə diabetdən əvvəlki dövrün göstəricisi olmaqla, gizli şəkər adlanır. Bundan əlavə, son 3 ayın qan şəkərini əks etdirən HbA1C testinin 7%-dən yuxarı olması şəkərli diabet diaqnozunu göstərir.

Diabetin Müalicə Üsulları Nələrdir?

Diabetin müalicə üsulları xəstəliyin növünə görə fərqlənir. 1-ci tip şəkərli diabetdə insulin terapiyası ilə birlikdə tibbi qidalanma terapiyasına da diqqətlə tətbiq edilməlidir. Xəstənin pəhrizi həkim tərəfindən tövsiyə olunan insulin dozası və qidalanma planına uyğun olaraq dietoloq tərəfindən planlanır. Qidaların tərkibindəki karbohidratların miqdarına görə, insulin dozasının tənzimlənə biləcəyi karbohidrat sayma tətbiqi ilə 1-ci tip diabetli şəxslərin həyatı çox asanlaşdırıla bilər. Tip 2 diabetli şəxslərdə pəhriz saxlamaqla yanaşı, müalicə adətən hüceyrələrin insulin hormonuna həssaslığını artırmaq və ya birbaşa insulin hormonunun ifrazını artırmaq üçün antidiyabetik dərmanların istifadəsini əhatə edir.

Diabet xəstələrində tövsiyə olunan müalicə prinsiplərinə əməl edilmədiyi halda, qan şəkərinin yüksək olması bir çox sağlamlıq problemlərinə ilk növbədə neyropatiya (sinir zədələnməsi), nefropatiya (böyrəklərin zədələnməsi) və retinopatiya (torlu qişanın zədələnməsi) ilə nəticələnir. Odur ki, şəkərli diabetdən əziyyət çəkən bir insansınızsa, müntəzəm olaraq müayinələrdən keçməyə laqeyd yanaşmayın.

The post Şəkər Xəstəliyi (Diabet) Nədir? Şəkər Xəstəliyi Əlamətləri Nədir? appeared first on HAYMORİT.